Thursday, September 7, 2017

बुद्धिस्तोत्र 
याज्ञवल्क्य उवाच 
कृपां कुरु जगन्मातर्मामेवं हततेजसम् । 
गुरुशापात्स्मृतिभ्रष्टं विद्दाहीनं च दुःखितम् ॥ १ ॥ 
ज्ञानं देहि स्मृतिं विद्दां शक्तिं शिष्यप्रबोधिनीम् । 
ग्रंथकर्तृत्वशक्तिं च सुशिष्यं सुप्रतिष्ठितम् ॥ २ ॥ 
प्रतिभां सतसभायां च विचार क्षमतां शुभाम् । 
लुप्तं सर्वं दैवयोगान्नवीभूतं पुनः कुरु ॥ ३ ॥ 
यथांकुरं भस्मनि च करोति देवता पुनः । 
ब्रह्मस्वरुपा परमा ज्योतीरुपा सनातनी ॥ ४ ॥ 
सर्व विद्दाधिदेवी या तस्यै वाण्यै नमोनमः । 
विसर्गबिंदुमात्रासु यदधिष्ठानमेव च ॥ ५ ॥ 
तदधिष्ठात्री या देवी तस्यै नित्यै नमोनमः । 
व्याख्यास्वरुपा सा देवी व्याख्याधिष्ठातृरुपिणी ॥ ६ ॥ 
यया विनाप्रसंख्यावान संख्यां कर्तुं न शक्यते । 
कालसंख्यारुपा या तस्यै देव्यै नमोनमः ॥ ७ ॥ 
भ्रमसिद्धान्तरुपा या तस्यै देव्यै नमोनमः । 
स्मृतिशक्ति ज्ञानशक्ति बुद्धिशक्ति स्वरुपिणी ॥ ८ ॥ 
प्रतिभा कल्पनाशक्तिर्या च तस्यै नमोनमः । 
सनत्कुमारो ब्रह्माणं ज्ञानं पप्रच्छ यत्र वै ॥ ९ ॥ 
बभूव मूकवन्सोपि सिद्धान्तं कर्तुमक्षमः । 
तदा जगाम भगवानात्मा श्रीकृष्ण ईश्र्वरः ॥ १० ॥ 
उवाच स च तां स्तौहि वाणिमिष्टां प्रजापते । 
स च तुष्टाव तां ब्रह्मा चाज्ञया परमात्मनः ॥ ११ ॥ 
चकार तत्प्रसादेन तदा सिद्धान्तमुत्तमम् । 
यदाप्यनंतं पप्रच्छ ज्ञानमेकं वसुंधरा ॥ १२ ॥ 
बभूव मूकवत्सोपि सिद्धान्तं कर्तुमक्षमः । 
तदा तां च तुष्टाव संत्रस्त कश्यपाज्ञया ॥ १३ ॥ 
 ततश्र्चकार सिद्धान्तं निर्मलं भ्रमभंजनम् । 
व्यासः पुराणसूत्रं च पप्रच्छ वाल्मीकिं यदा ॥ १४ ॥ 
मौनीभूतश्र्च सस्मार तामेव जगदंबिकाम् । 
तदा चकार सिद्धान्तं तद्वरेण मुनीश्र्वरः ॥ १५ ॥ 
संप्राप्य निर्मलं ज्ञानं भ्रमांधध्वंसदीपकम् । 
पुराणसूत्रं श्रुत्वा च व्यासः कृष्णकलोद् भवः ॥ १६ ॥ 
तां शिवां वेद दध्यौ च शतवर्षं च पुष्करे । 
तदा त्वतो वरं प्राप्य सत्कवींद्रो बभूव ह ॥ १७ ॥ 
तदा वेदविभागं च पुराणं च चकार सः । 
यदा महेन्द्रः पप्रच्छ तत्वज्ञानं सदाशिवम् ॥ १८ ॥ 
क्षणं तामेव संचिंत्य तस्मै ज्ञानं ददौ विभुः । 
पप्रच्छ शब्दशास्त्रं च महेंद्रश्च बृहस्पतिम् ॥ १९ ॥ 
दिव्यं वर्षसहस्रं च सा त्वां दध्यौ च पुष्करे । 
तदा त्वत्तो वरं प्राप्य दिव्यंवर्षसहस्रकम् ॥ २० ॥ 
उवाच शब्दशास्त्रं च तदर्थं च सुरेश्र्वरम् । 
अध्यापिताश्च ये शिष्या यैरधीतं मुनीश्वरैः ॥ २१ ॥ 
ते च तां परिसंचिंत्य प्रवर्तते सुरेश्वरीम् । 
त्वं संस्तुता पूजिता च मुनीद्रैर्मुनिमानवैः ॥ २२ ॥ 
 दैत्येंद्रैश्चसुरैश्र्चापि ब्रह्मविष्णुशिवादिभिः । 
जडीभूतः सहस्रास्यः पंचवक्त्रश्चतुर्मुखः ॥ २३ ॥ 
यां स्तौतुं किमहं स्तौमि तामेकास्येन मानव: । 
इत्युक्त्वा याज्ञवल्क्यच भक्तिनम्रात्मकंधरः ॥ २४ ॥ 
प्रणनाम निराहारो रुरोद च मुहुर्मुहुः । 
ज्योतीरुपा महामाया तेन दृष्टाप्युवाच तम् ॥ २५ ॥ 
सुकवींद्रो भवेत्युक्वा वैकुंठं जगाम हे । 
याज्ञवल्क्यकृतं वाणीस्तोत्रमेतस्तु यः पठेत् ॥ २६ ॥ 
सुकवींद्रो महावाग्मी बृहस्पतिसमो भवेत् । 
महामूर्खश्च दुर्बुद्धिर्वर्षमेकं यदा पठेत् । 
स पंडितश्च मेघावी सुकवींद्रो भवेद् ध्रुवम् ॥ २७ ॥ ॥ 
इति श्रीयाज्ञवल्क्य विरचितं बुद्धिस्तोत्रम् संपूर्णम् ॥ 


buddhistotra 
yAj~navalkya uvAcha 
kR^ipAM kuru jaganmAtarmAmevaM hatatejasam | 
gurushApAtsmR^itibhraShTaM viddAhInaM cha duHkhitam || 1 || 
j~nAnaM dehi smR^itiM viddAM shaktiM shiShyaprabodhinIm | 
graMthakartR^itvashaktiM cha sushiShyaM supratiShThitam || 2 || 
pratibhAM satasabhAyAM cha vichAra kShamatAM shubhAm | 
luptaM sarvaM daivayogAnnavIbhUtaM punaH kuru || 3 || 
yathAMkuraM bhasmani cha karoti devatA punaH | 
brahmasvarupA paramA jyotIrupA sanAtanI || 4 || 
sarva viddAdhidevI yA tasyai vANyai namonamaH | 
visargabiMdumAtrAsu yadadhiShThAnameva cha || 5 || 
tadadhiShThAtrI yA devI tasyai nityai namonamaH | 
vyAkhyAsvarupA sA devI vyAkhyAdhiShThAtR^irupiNI || 6 || 
yayA vinAprasaMkhyAvAna saMkhyAM kartuM na shakyate | 
kAlasaMkhyArupA yA tasyai devyai namonamaH || 7 || 
bhramasiddhAntarupA yA tasyai devyai namonamaH | 
smR^itishakti j~nAnashakti buddhishakti svarupiNI || 8 || 
pratibhA kalpanAshaktiryA cha tasyai namonamaH | 
sanatkumAro brahmANaM j~nAnaM paprachCha yatra vai || 9 || 
babhUva mUkavansopi siddhAntaM kartumakShamaH | 
tadA jagAma bhagavAnAtmA shrIkR^iShNa IshrvaraH || 10 || 
uvAcha sa cha tAM stauhi vANimiShTAM prajApate | 
sa cha tuShTAva tAM brahmA chAj~nayA paramAtmanaH || 11 || 
chakAra tatprasAdena tadA siddhAntamuttamam | 
yadApyanaMtaM paprachCha j~nAnamekaM vasuMdharA || 12 || 
babhUva mUkavatsopi siddhAntaM kartumakShamaH | 
tadA tAM cha tuShTAva saMtrasta kashyapAj~nayA || 13 || 
tatashrchakAra siddhAntaM nirmalaM bhramabhaMjanam | 
vyAsaH purANasUtraM cha paprachCha vAlmIkiM yadA || 14 || 
maunIbhUtashrcha sasmAra tAmeva jagadaMbikAm | 
tadA chakAra siddhAntaM tadvareNa munIshrvaraH || 15 || 
saMprApya nirmalaM j~nAnaM bhramAMdhadhvaMsadIpakam | 
purANasUtraM shrutvA cha vyAsaH kR^iShNakalod bhavaH || 16 || 
tAM shivAM veda dadhyau cha shatavarShaM cha puShkare | 
tadA tvato varaM prApya satkavIMdro babhUva ha || 17 || 
tadA vedavibhAgaM cha purANaM cha chakAra saH | 
yadA mahendraH paprachCha tatvaj~nAnaM sadAshivam || 18 || 
kShaNaM tAmeva saMchiMtya tasmai j~nAnaM dadau vibhuH | 
paprachCha shabdashAstraM cha maheMdrashcha bR^ihaspatim || 19 || 
divyaM varShasahasraM cha sA tvAM dadhyau cha puShkare | 
tadA tvatto varaM prApya divyaMvarShasahasrakam || 20 || 
uvAcha shabdashAstraM cha tadarthaM cha sureshrvaram | 
adhyApitAshcha ye shiShyA yairadhItaM munIshvaraiH || 21 || 
te cha tAM parisaMchiMtya pravartate sureshvarIm | 
tvaM saMstutA pUjitA cha munIdrairmunimAnavaiH || 22 || 
daityeMdraishchasuraishrchApi brahmaviShNushivAdibhiH | 
jaDIbhUtaH sahasrAsyaH paMchavaktrashchaturmukhaH || 23 || 
yAM stautuM kimahaM staumi tAmekAsyena mAnava: | 
ityuktvA yAj~navalkyacha bhaktinamrAtmakaMdharaH || 24 || 
praNanAma nirAhAro ruroda cha muhurmuhuH | 
jyotIrupA mahAmAyA tena dR^iShTApyuvAcha tam || 25 || 
sukavIMdro bhavetyukvA vaikuMThaM jagAma he | 
yAj~navalkyakR^itaM vANIstotrametastu yaH paThet || 26 || 
sukavIMdro mahAvAgmI bR^ihaspatisamo bhavet | 
mahAmUrkhashcha durbuddhirvarShamekaM yadA paThet | 
sa paMDitashcha meghAvI sukavIMdro bhaved dhruvam || 27 || || 
iti shrIyAj~navalkya virachitaM buddhistotram saMpUrNam ||  

பு³த்³தி⁴ஸ்தோத்ர 
யாஜ்ஞவல்க்ய உவாச 
க்ருʼபாம்ʼ குரு ஜக³ன்மாதர்மாமேவம்ʼ ஹததேஜஸம் |  
கு³ருஸா²பாத்ஸ்ம்ருʼதிப்⁴ரஷ்டம்ʼ வித்³தா³ஹீனம்ʼ ச து³​:கி²தம் ||  1 ||  
ஜ்ஞானம்ʼ தே³ஹி ஸ்ம்ருʼதிம்ʼ வித்³தா³ம்ʼ ஸ²க்திம்ʼ ஸி²ஷ்யப்ரபோ³தி⁴னீம் |  
க்³ரந்த²கர்த்ருʼத்வஸ²க்திம்ʼ ச ஸுஸி²ஷ்யம்ʼ ஸுப்ரதிஷ்டி²தம் ||  2 ||  
ப்ரதிபா⁴ம்ʼ ஸதஸபா⁴யாம்ʼ ச விசார க்ஷமதாம்ʼ ஸு²பா⁴ம் |  
லுப்தம்ʼ ஸர்வம்ʼ தை³வயோகா³ன்னவீபூ⁴தம்ʼ புன​: குரு ||  3 ||  
யதா²ங்குரம்ʼ ப⁴ஸ்மனி ச கரோதி தே³வதா புன​: |  
ப்³ரஹ்மஸ்வருபா பரமா ஜ்யோதீருபா ஸனாதனீ ||  4 ||  
ஸர்வ வித்³தா³தி⁴தே³வீ யா தஸ்யை வாண்யை நமோனம​: |  
விஸர்க³பி³ந்து³மாத்ராஸு யத³தி⁴ஷ்டா²னமேவ ச ||  5 ||  
தத³தி⁴ஷ்டா²த்ரீ யா தே³வீ தஸ்யை நித்யை நமோனம​: |  
வ்யாக்²யாஸ்வருபா ஸா தே³வீ வ்யாக்²யாதி⁴ஷ்டா²த்ருʼருபிணீ ||  6 ||  
யயா வினாப்ரஸங்க்²யாவான ஸங்க்²யாம்ʼ கர்தும்ʼ ந ஸ²க்யதே |  
காலஸங்க்²யாருபா யா தஸ்யை தே³வ்யை நமோனம​: ||  7 ||  
ப்⁴ரமஸித்³தா⁴ந்தருபா யா தஸ்யை தே³வ்யை நமோனம​: |  
ஸ்ம்ருʼதிஸ²க்தி ஜ்ஞானஸ²க்தி பு³த்³தி⁴ஸ²க்தி ஸ்வருபிணீ ||  8 ||  
ப்ரதிபா⁴ கல்பனாஸ²க்திர்யா ச தஸ்யை நமோனம​: |  
ஸனத்குமாரோ ப்³ரஹ்மாணம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ பப்ரச்ச² யத்ர வை ||  9 ||  
ப³பூ⁴வ மூகவன்ஸோபி ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ கர்துமக்ஷம​: |  
ததா³ ஜகா³ம ப⁴க³வானாத்மா ஸ்ரீக்ருʼஷ்ண ஈஸ்²ர்வர​: ||  10 ||  
உவாச ஸ ச தாம்ʼ ஸ்தௌஹி வாணிமிஷ்டாம்ʼ ப்ரஜாபதே |  
ஸ ச துஷ்டாவ தாம்ʼ ப்³ரஹ்மா சாஜ்ஞயா பரமாத்மன​: ||  11 ||  
சகார தத்ப்ரஸாதே³ன ததா³ ஸித்³தா⁴ந்தமுத்தமம் |  
யதா³ப்யனந்தம்ʼ பப்ரச்ச² ஜ்ஞானமேகம்ʼ வஸுந்த⁴ரா ||  12 ||  
ப³பூ⁴வ மூகவத்ஸோபி ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ கர்துமக்ஷம​: |  
ததா³ தாம்ʼ ச துஷ்டாவ ஸந்த்ரஸ்த கஸ்²யபாஜ்ஞயா ||  13 ||  
ததஸ்²ர்சகார ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ நிர்மலம்ʼ ப்⁴ரமப⁴ஞ்ஜனம் |  
வ்யாஸ​: புராணஸூத்ரம்ʼ ச பப்ரச்ச² வால்மீகிம்ʼ யதா³ ||  14 ||  
மௌனீபூ⁴தஸ்²ர்ச ஸஸ்மார தாமேவ ஜக³த³ம்பி³காம் |  
ததா³ சகார ஸித்³தா⁴ந்தம்ʼ தத்³வரேண முனீஸ்²ர்வர​: ||  15 ||  
ஸம்ப்ராப்ய நிர்மலம்ʼ ஜ்ஞானம்ʼ ப்⁴ரமாந்த⁴த்⁴வம்ʼஸதீ³பகம் |  
புராணஸூத்ரம்ʼ ஸ்²ருத்வா ச வ்யாஸ​: க்ருʼஷ்ணகலோத்³ ப⁴வ​: ||  16 ||  
தாம்ʼ ஸி²வாம்ʼ வேத³ த³த்⁴யௌ ச ஸ²தவர்ஷம்ʼ ச புஷ்கரே |  
ததா³ த்வதோ வரம்ʼ ப்ராப்ய ஸத்கவீந்த்³ரோ ப³பூ⁴வ ஹ ||  17 ||  
ததா³ வேத³விபா⁴க³ம்ʼ ச புராணம்ʼ ச சகார ஸ​: |  
யதா³ மஹேந்த்³ர​: பப்ரச்ச² தத்வஜ்ஞானம்ʼ ஸதா³ஸி²வம் ||  18 ||  
க்ஷணம்ʼ தாமேவ ஸஞ்சிந்த்ய தஸ்மை ஜ்ஞானம்ʼ த³தௌ³ விபு⁴​: |  
பப்ரச்ச² ஸ²ப்³த³ஸா²ஸ்த்ரம்ʼ ச மஹேந்த்³ரஸ்²ச ப்³ருʼஹஸ்பதிம் ||  19 ||  
தி³வ்யம்ʼ வர்ஷஸஹஸ்ரம்ʼ ச ஸா த்வாம்ʼ த³த்⁴யௌ ச புஷ்கரே |  
ததா³ த்வத்தோ வரம்ʼ ப்ராப்ய தி³வ்யம்ʼவர்ஷஸஹஸ்ரகம் ||  20 ||  
உவாச ஸ²ப்³த³ஸா²ஸ்த்ரம்ʼ ச தத³ர்த²ம்ʼ ச ஸுரேஸ்²ர்வரம் |  
அத்⁴யாபிதாஸ்²ச யே ஸி²ஷ்யா யைரதீ⁴தம்ʼ முனீஸ்²வரை​: ||  21 ||  
தே ச தாம்ʼ பரிஸஞ்சிந்த்ய ப்ரவர்ததே ஸுரேஸ்²வரீம் |  
த்வம்ʼ ஸம்ʼஸ்துதா பூஜிதா ச முனீத்³ரைர்முனிமானவை​: ||  22 ||  
தை³த்யேந்த்³ரைஸ்²சஸுரைஸ்²ர்சாபி ப்³ரஹ்மவிஷ்ணுஸி²வாதி³பி⁴​: |  
ஜடீ³பூ⁴த​: ஸஹஸ்ராஸ்ய​: பஞ்சவக்த்ரஸ்²சதுர்முக²​: ||  23 ||  
யாம்ʼ ஸ்தௌதும்ʼ கிமஹம்ʼ ஸ்தௌமி தாமேகாஸ்யேன மானவ: |  
இத்யுக்த்வா யாஜ்ஞவல்க்யச ப⁴க்தினம்ராத்மகந்த⁴ர​: ||  24 ||  
ப்ரணனாம நிராஹாரோ ருரோத³ ச முஹுர்முஹு​: |  
ஜ்யோதீருபா மஹாமாயா தேன த்³ருʼஷ்டாப்யுவாச தம் ||  25 ||  
ஸுகவீந்த்³ரோ ப⁴வேத்யுக்வா வைகுண்ட²ம்ʼ ஜகா³ம ஹே |  
யாஜ்ஞவல்க்யக்ருʼதம்ʼ வாணீஸ்தோத்ரமேதஸ்து ய​: படே²த் ||  26 ||  
ஸுகவீந்த்³ரோ மஹாவாக்³மீ ப்³ருʼஹஸ்பதிஸமோ ப⁴வேத் |  
மஹாமூர்க²ஸ்²ச து³ர்பு³த்³தி⁴ர்வர்ஷமேகம்ʼ யதா³ படே²த் |  
ஸ பண்டி³தஸ்²ச மேகா⁴வீ ஸுகவீந்த்³ரோ ப⁴வேத்³ த்⁴ருவம் ||  27 ||  ||  
இதி ஸ்ரீயாஜ்ஞவல்க்ய விரசிதம்ʼ பு³த்³தி⁴ஸ்தோத்ரம் ஸம்பூர்ணம் ||

No comments:

Post a Comment